Het is pauze tijdens de welkomstdag voor medewerkers die net in dienst zijn. Twee medewerkers zijn in gesprek en ik hoor een van hen het volgende zeggen:
‘Nou ja, ik hoéf hier niet te werken. Ik kan ook wat anders gaan doen. Ik baal ervan dat onze suggestie om het rooster op een andere manier samen te stellen, afgeserveerd werd. Ik voelde me net een klein kind wat toegesproken werd. Het gaat me er niet om dat ik mijn zin krijg. Ik wil graag serieus genomen worden en gewaardeerd worden om het meedenken.’
De stoom kwam nog uit haar oren en illustreert wat er kan gebeuren wanneer iemand zich niet comfortabel voelt.
Onze hersenen zijn door de evolutie geprogrammeerd om voortdurend alert te zijn op gevaar en scannen steeds naar wat hen bedreigt of pijn kan bezorgen. Informatie die het brein als niet prettig ervaart, activeert ons pijnnetwerk. Van meer prettige ervaringen gaat ons beloningsnetwerk aan en worden we gestimuleerd en gemotiveerd. In dit artikel lees je hoe het brein werkt, welke breintypes er zijn en hoe kennis van het brein jou als manager helpt in de communicatie met medewerkers.
Vijf Breintypes
Het brein scant op vijf drijfveren in het sociale domein en interpreteert deze. Iedereen heeft een unieke mix van drijfveren en waarden, gecombineerd met onze genen en ervaringen. En dat maakt o.a. waardoor wij zo verschillend kunnen reageren.
De vijf drijfveren zijn: status, voorspelbaarheid, autonomie, verbinding en rechtvaardigheid. Groeneveld & van Diest – training op basis van Breinkennis heeft hierop vijf Breintypes gebaseerd.
Zo hebben we bijvoorbeeld De Beoordelaar (status). Dit type is gevoelig voor ‘zich bekwaam voelen’. De beoordelaar in ons heeft behoefte aan erkenning, aanzien, succes, wil betrokken worden en meebeslissen. De Beoordelaar heeft moeite met hiërarchie en het gegeven dat anderen bepalen. Wil ervaren dat de situatie in eigen hand is en dat er invloed uitgeoefend kan worden op anderen.
Als we naar de uitspraak ‘ik voelde me net een klein kind’ kijken van de medewerker in het voorbeeld, dan wordt duidelijk dat ze behoefte heeft aan gelijkwaardigheid en waardering. Ze wil graag het idee hebben dat ze bekwaam is en de situatie rondom het rooster positief kan beïnvloeden.
Breinkennis is voor managers belangrijk
Voor managers is het belangrijk om te weten hoe het brein werkt en om de verschillende breintypes te herkennen. Breinkennis maakt het namelijk mogelijk om op elke situatie in te kunnen spelen. Als je als manager weet wat de drijfveren en behoeften van je medewerkers zijn, kun je ze geven wat ze nodig hebben. Zo voelen medewerkers zich gezien, gewaardeerd en onderdeel van het geheel. Daardoor hebben managers invloed. Medewerkers binden zich aan de bedoeling en de manier van werken van de organisatie.
In het voorbeeld geeft de nieuwe medewerker eigenlijk al een paar belangrijke tips voor managers.
Met deze tips in je achterhoofd beïnvloed je de Beoordelaar:
- Waardeer de medewerker. De ‘Beoordelaar’ heeft behoefte aan gezien worden en waardering. Een compliment over het willen meedenken werkt.
- Ga in gesprek over de mogelijkheden van het initiatief. Hiermee heb je ook invloed op de ‘Beoordelaar’. De initiatiefnemer voelt zich gelijkwaardig.
- Neem initiatieven van (nieuwe) medewerkers serieus. Het komt tegemoet aan de behoefte aan vrijheid en creativiteit.
- Gebruik de talenten van je (nieuwe) medewerkers.
- Het helpt om te werken vanuit de kernwaarden en bedoeling van de organisatie. Hoe willen we, daarvan uitgaande, omgaan met elkaar? Daar regelmatig bij stilstaan kan helpen om de waan van de dag de waan te laten en je kernwaarden te laten zegevieren.
- Wees helder over wat je verwacht als organisatie/leidinggevende en wat je te bieden hebt. Maak daarbij geen onderscheid tussen bestaande en nieuwe medewerkers.
Verbondenheid en groeimindset
Blijf vooral nieuwsgierig naar hoe het met de medewerker gaat en hoe de organisatie met alle ins en outs ervaren wordt. In het antwoord zit de behoefte (het breintype op dat moment in die situatie) vaak indirect verstopt. En afhankelijk wat je hoort, ziet of merkt, kun je eerst erkenning geven op wat de behoefte is. Als je merkt, dat de medewerker zich gehoord, gezien en/of gewaardeerd voelt, kun je inhoudelijk ingaan op het ingebrachte punt.
Wat je hiermee bereikt is een medewerker die zich bindt aan de missie en de kernwaarden van de organisatie. Er ontstaat een basis van vertrouwen en veiligheid waarin de medewerker een groeimindset verder ontwikkelt. De hersenen krijgen dan de ruimte om het beloningsnetwerk aan te zetten en willen daar meer van. Er ontstaat motivatie in de richting die gewenst is. Dat is een mooie ontwikkeling, en als manager leer en groei je ook.
Aan de slag met breinkennis, breintypes en groeimindset?
Daar hebben we verschillende trainingen en het Frisse Focus spel voor ontwikkeld. We vertellen er je graag meer over.
Dit blog is de eerste in een reeks van vijf met de titel ‘Waarom breinkennis voor managers belangrijk is’.
Lees ook deel twee van deze serie.